"Ανθρωποφύλακες", ένα βιβλίο για το σκοτεινό πρόσωπο της 21ης Απριλίου

 «Η Κραυγή» (Skrik), το εμβληματικό έργο του Edvard Munch, 1893 (Εθν. Πινακοθήκη Νορβηγίας).

   Ο Περικλής Κοροβέσης έφυγε από τη ζωή πριν λίγες μέρες και ο θάνατός του επανέφερε τις φριχτές μνήμες των βασανιστηρίων της χούντας. Εκτελεστικά όργανα, ανθρωπόμορφα τέρατα που άκουγαν στα ονόματα Λάμπρου, Σπανός, Μπάμπαλης, Θεοφιλογιαννάκος, Μάλλιος, Χατζηζήσης... 

Ο συγγραφέας βασανίστηκε άγρια και απάνθρωπα, όμως κατάφερε να επιβιώσει, αν και έφερε πάντα τις βαθειές "χαρακιές" του μαρτυρίου που υπέστη στα χέρια των βασανιστών του... Yπήρξε  ακτιβιστής, ενεργός πολίτης και ασυμβίβαστος μέχρι το τέλος. Πέρα από τις  δραστηριότητές του στην πολιτική και στο χώρο των γραμμάτων, μας άφησε σαν παρακαταθήκη και το βιβλίο του "Ανθρωποφύλακες"...

          Ένα βιβλίο, με τον παράξενο τίτλο, "Ανθρωποφύλακες"



   
      Βιβλίο μαρτυρία και συγχρόνως μαρτύριο, με δύναμη γραφής που καθηλώνει, αλλά χωρίς στόμφο ούτε μεμψιμοιρία, χωρίς υπερβολές, ακόμα και με χιούμορ. Και κυρίως, με την περηφάνια  που απορρέει από την αξιοπρέπεια ενός απλού πολίτη που δε διαπραγματεύεται την ελευθερία του.
Σίγουρα, η ανάγνωσή του προϋποθέτει ψυχική αντοχή και γερά νεύρα. Που εύχεσαι ενώ το διαβάζεις, να είναι όσο το δυνατόν συντομότερο - κι ευτυχώς είναι ολιγοσέλιδο - γιατί η κάθε σελίδα του είναι επίπονη για τον αναγνώστη. Αναφέρεται μάλιστα, ότι όσοι το πρωτοδιάβασαν, δε θέλησαν να το ξαναδιαβάσουν:


«Είχα σφιχτεί και περίμενα. Κοίταζα τον Κώστα. Ο Κώστας έφτυσε στα χέρια του, πήρε το ξύλο. Άρχισε.Ο φάλαγγας είναι μια υπερβολικά μεγάλη δύναμη που ενεργεί πάνω σου. Σου δίνει την εντύπωση πως γλιστράς σε μια μεγάλη, επικλινή, γυαλιστερή επιφάνεια και πέφτεις πάνω σ’ έναν σκληρό, γρανιτένιο τοίχο. Αν δεν ήξερες πως σε χτυπάνε στα πόδια, θα σου ήτανε αδύνατον να προσδιορίσεις από που έρχεται. Τις κινήσεις τού βασανιστή τις βλέπεις. […] Όταν ο ρυθμός είναι κανονικός, είναι λιγότερο επώδυνος από τον ακανόνιστο ρυθμό. Τη λεπτομέρεια αυτή την ξέρουνε και σε χτυπάνε μια γρήγορα, μια αργά. Αρχίζουνε να σε χτυπούν από κάτω προς τα πάνω και αντίστροφα. Ξέρουνε πως η πρώτη σου αντίδραση είναι να μαζέψεις λίγο τα πέλματα. Αυτό τους αφήνει αδιάφορους, γιατί ξέρουνε πως ύστερα από δέκα χτυπήματα το πόδι πρήζεται τόσο πολύ, που γεμίζει το παπούτσι».

                               Το "πορτρέτο" των βασανιστών


      Οι βασανιστές του Κοροβέση, συχνά παρομοιάζουν τους εαυτούς τους με τα ναζιστικά πρότυπα, όπως για παράδειγμα, όταν ο ανακριτής τού λέει: «Η ασφάλεια για τους κακούς είναι Νταχάου και για τους ειλικρινείς Παράδεισος» και μετά τον προειδοποιεί, για κάτι ακόμα χειρότερο, δηλ. ότι αν δε συνεργαστεί θα τον παραδώσουν στα Ες-Ες, εννοώντας την ΕΣΑ. Η εικόνα των βασανιστών στο βιβλίο:

- άνθρωποι όχι ιδιαιτέρως ευφυείς ούτε καλλιεργημένοι (π.χ. κατάσχουν τα άπαντα του Πλάτωνα που είχε ο συγγραφέας, επειδή είχαν βγει από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος, συγχέοντας το όνομα του εκδοτικού οίκου με τον ...Ζαχαριάδη) 

- όλες τους οι συνομιλίες είναι πεζοδρομιακού επιπέδου, εσχάτης υποστάθμης

- το χαρακτηριστικότερο στοιχείο από όλα, είναι ότι οι ίδιοι βιώνουν όλα αυτά που κάνουν σαν δημοσιοϋπαλληλικό καθήκον! Τελειώνουν το ωράριό τους, ισιώνουν τη γραβάτα τους και επιστρέφουν στις ζωούλες τους. Συχνά παραπονιούνται γιατί οι υπηρεσίες που προσφέρουν «δεν πληρώνονται με τίποτα», όπως χαρακτηριστικά λένε. Ένας άλλος, περισσότερο κυνικός: «Εγώ εκτελώ διαταγές και δε μ’ ενδιαφέρει η πολιτική. Όποια κυβέρνηση και να ’ναι, δε μ’ ενδιαφέρει. Εγώ διαταγές εκτελώ». 



                 Η επαίσχυντη στάση της σιωπηλής πλειοψηφίας... 



  
      Στο βιβλίο θίγεται και ένα άλλο, πολύ σημαντικό θέμα. Αυτό του λεγόμενου "απλού κοσμάκη", της σιωπηλής πλειοψηφίας, που ενώ γίνονται όσα περιγράφονται στους "Ανθρωποφύλακες", οι άνθρωποι αυτοί κοιτάνε τη δουλίτσα τους. Περνάνε από την ασφάλεια για τις καθημερινές τους υποθέσεις, βλέπουν δεξιά κι αριστερά διάφορους σακατεμένους από το ξύλο, αλλά διαγράφουν την εικόνα την ίδια στιγμή και συνεχίζουν τη ζωή τους. Ο ίδιος ο Κοροβέσης, απευθυνόμενος σε αυτούς ακριβώς τους ανθρώπους, γράφει στο «Υστερόγραφό» του:
 
«Για τους φιλήσυχους και αντικειμενικούς ανθρώπους όλης της γης που με την αδιαφορία τους και τη σιωπή τους βοηθάνε στην επέκταση και στη συνέχιση των βασανιστηρίων.» 

Περικλή Κοροβέση, "Ανθρωποφύλακες",   εκδόσεις των συναδέλφων, Αθήνα, 2013 και στο διαδίκτυο