Η σφαγή του Διστόμου

Η   Μαυροφορεµένη γυναίκα  από το Δίστοµο ( Μαρία Παντίσκα )

.


Ποια είναι όµως η ιστορία αυτής της πασίγνωστης και διάσημης φωτογραφίας;
Λίγους µήνες µετά τη Σφαγή, ο Dmitri Κessel, ανταποκριτής του περιοδικού «Life» επισκέφθηκε το Δίστοµο για ρεπορτάζ.
Αποθανατίζει τη Μαρία Παντίσκα (πέθανε το 2009), να στέκεται όρθια µπροστά σε µια σκάφη και να πλένει τα µαύρα ρούχα της στην αυλή. Η φωτογραφία δηµοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Life» στις 29 Νοεµβρίου του 1944. Ο τίτλος του κειµένου ήταν «Τι έκαναν οι Γερµανοί στην Ελλάδα» και η λεζάντα ανέφερε: «Η Μαρία Παντίσκα ακόµη κλαίει µε λυγµούς, δύο µήνες αφότου οι Γερµανοί σκότωσαν τη µητέρα της σε σφαγή στην ελληνική πόλη Δίστοµο».
περιοδικό  Life

Ιστορικά γεγονότα
Σάββατο 10 Ιουνίου 1944
Τα νέα από το μέτωπο ήταν καλά.
Η μέρα της λευτεριάς και της ειρήνης κοντοζύγωνε. Τέσσερις μέρες πρίν, στις 6 Ιουνίου, οι σύμμαχοι είχαν αποβιβαστεί στη Νορμανδία. Οι Γερμανοί κατακτητές βλέποντας να φτάνει το τέλος της αυτοκρατορίας τους καταλαμβάνονται από αμόκ καταστροφής. Βγάζουν διαταγές γενοκτονίας.
“Ένας Γερμανός σκοτωμένος – πενήντα Ελληνες,
δέκα Γερμανοί – ένα χωριό”

Ήθελαν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους ώστε να πάψουν να ενισχύουν τις οργανωμένες ανταρτικές ομάδες που δρούσαν στην περιοχή.Έτσι στα πλαίσια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων εκείνο το φοβερό πρωϊνό μια φάλαγγα επτά αυτοκινήτων με γερμανούς στρατιώτες (2ος λόχος του 2ου τάγματος του 7ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας των Ες – Ες με έδρα την Λιβαδειά), ξεκίνησε από τη Λιβαδειά με κατεύθυνση προς το Δίστομο. Από αυτά τα δύο πρώτα που προπορεύονταν αρκετά, ήταν Ελληνικά επιταγμένα, γεμάτα με Γερμανούς στρατιώτες ντυμένους μαυραγορίτες. Αυτοί θα πρωτοκτυπούσαν τους αντάρτες που ανύποπτοι θα πλησίαζαν τα αυτοκίνητα και θα ενισχύονταν από τη δύναμη που θα ακολουθούσε.






Από τον Καρακόλιθο και μετά σκορπούν το θάνατο. Σκοτώνουν πέντε και συλλαμβάνουν σαν ομήρους δώδεκα αγρότες ενώ θέριζαν.
Στη διασταύρωση Διστόμου – Αράχωβας συναντιούνται με άλλα 60 αυτοκίνητα γεμάτα Γερμανους στρατιώτες που έρχονταν από την Άμφισσα με κατεύθυνση προς το Δίστομο…..


Μπαίνουν στο Δίστομο. Οι κάτοικοι είναι ανυποψίαστοι. Βλέποντας όμως τους ομήρους ανησυχούν. Η φάλαγγα ήταν πρωτόφαντα μεγάλη. O επικεφαλής καλεί τον Πρόεδρο και τον παπά τον χωριού από τους οποίους ζητά πληροφορίες για τις κινήσεις των ανταρτών στην περιοχή. Μη μπορώντας να μάθουν, αφού τοποθέτησαν στα υψώματα γύρω απο το χωριό φυλάκια για τον έλεγχο και εκφοβισμό, επιδίδονται σε λεηλασίες.

Το μεσημέρι τα δύο επιταγμένα Ελληνικά αυτοκίνητα με τους μεταμφιεσμένους Γερμανούς στρατιώτες κατευθύνθηκαν προς τον ‘Οσιο Λουκά. Λίγο πριν απο το χωριό Στείρι δέχθηκαν επίθεση από τμήμα ανταρτών του ΕΛΑΣ (11ος λόχος του 3ου τάγματος, του 34ου συντάγματος), που είχε στήσει ενέδρα. Η μάχη ήταν σκληρή και κράτησε δύο ώρες περίπου. Το αντάρτικο τμήμα υποχώρησε μπροστά στον όγκο των Γερμανικών δυνάμεων που μόλις άκουσε πυροβολισμούς έφτασε στο Δίστομο. Οι απώλειες όμως των Γερμανών ήταν μεγάλες. Απο τα δύο πρώτα αυτοκίνητα σώθηκαν ένας στρατιώτης και ένας οδηγός. Σκοτώθηκαν 40 Γερμανοί. στρατιώτες περίπου. Ο επικεφαλής αξιωματικός Τεο, τραυματίζεται βαριά και λίγο αργότερα στο Δίστομο ξεψυχά.
‘Υστερα απο τη συμπλοκή η Γερμανική φάλαγγα επέστρεψε στο Δίστομο. Αμέσως εκτελεί τους 12 ομήρους μπροστά στο Δημoτικό Σχολείο.
Κι εδώ αρχίζει η τραγωδία του Διστόμου. Οι κάτοικοι, όσοι δεν κατάφεραν να διαφύγουν νωρίτερα από το Διάσκελο, τη μόνη αφύλακτη διάβαση, κλείνονται έντρομοι στα σπίτια τους.Τους έρημους δρόμους του χωριού διατρέχουν εξαγριωμένοι στρατιώτες με εφ’ όπλου λόγχη. Μπαίνουν στα σπίτια, σκοτώνουν, καίνε, σφάζουν και βιάζουν.











Αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού και σκότωσαν μωρά και γυναίκες, αφού πρώτα τις βίασαν. Η σφαγή σταμάτησε το βράδυ, όταν οι Γερμανοί στρατιώτες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού προηγουμένως, όμως, έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες, όπου ανάμεσά τους ήταν και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Σε αυτό το μαρτυρικό χωριό σημειώθηκε νέο ρεκόρ ναζιστικής βαρβαρότητας. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Eλβετού George Wehrly, που έφτασε στο Δίστομο μετά από λίγες μέρες, κάνει λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή ενώ αναφέρεται ότι οι σφαγιασθέντες βρίσκονταν παντού, ακόμα και κρεμασμένοι πάνω σε δέντρα.

Μετά τον πόλεμο και την ήττα των Γερμανών ο Διοικητής των Γερμανικών δυνάμεων που διέπραξαν το πανανθρώπινο έγκλημα του Διστόμου Χάνς Ζάμπελ συνελήφθη στο Παρίσι και εκδόθηκε από τις Γαλλικές αρχές στην Ελλάδα, ενώ όμως ήταν προφυλακισμένος και επρόκειτο να προσαχθεί σε δίκη ζητήθηκε απο την Κυβέρνηση της τότε Δ. Γερμανίας και εστάλη σ’ αυτή, όπου σύμφωνα με πληροφορίες παραμένει σήμερα ελεύθερος….