Το φράγμα του Μαραθώνα ξεκίνησε το 1925, με την αύξηση του πληθυσμού της Αθήνας, κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν δημιουργήθηκαν νέες ανάγκες. Έτσι, υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, της Αμερικανικής Εταιρίας Ulen και της Τράπεζας Αθηνών για την κατασκευή τής τεχνητής λίμνης του Μαραθώνα, που δημιουργήθηκε σε απόσταση 30 χλμ. από την Αθήνα και λιθόδμητου φράγματος 285μ.
Το φράγμα του Μαραθώνα θεωρείται κατασκευαστικά άρτιο, ιδιαίτερα εντυπωσιακό, ενώ είναι το μόνο σε ολόκληρο τον κόσμο, που είναι εξ ολοκλήρου επενδεδυμένο με Πεντελικό μάρμαρο.
ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Η διάβαση κατά μήκος της κορυφής του έχει πλάτος 4,5 μέτρα και μήκος 285. Το πλάτος του είναι 48 μέτρα στη βάση του και το ύψος του είναι 54 μέτρα.
Για τη λήψη νερού κατασκευάστηκε ειδικός πύργος υδροληψίας, εφοδιασμένος με θύρες εισροής του νερού σε διαφορετικά επίπεδα, έτσι ώστε να κανονίζεται το βάθος από το οποίο λαμβανόταν νερό ανάλογα με την εποχή.
Εντυπωσιακός και ο αριθμός των ατόμων που εργάστηκαν για την κατασκευή του φράγματος και της λίμνης: 900 άνθρωποι, κυρίως Μικρασιάτες πρόσφυγες και ντόπιοι αρβανίτες από τα γύρω χωριά. Εργάστηκαν επί πέντε χρόνια και κατά τη διάρκεια του έργου έμεναν σε καταυλισμούς στην περιοχή.
Όταν το τελείωσαν μάλιστα, έφτιαξαν στο χαμηλότερο σημείο, από πεντελικό μάρμαρο αντίγραφο του θησαυρού των Αθηναίων στους Δελφούς.
Προκειμένου μα γίνει η μεταφορά του νερού από το φράγμα στην Αθήνα, κατασκευάστηκε ένα ακόμη σημαντικό έργο, η Σήραγγα Μπογιατίου, μήκους 13,4 χιλιομέτρων.Η εργασία ολοκληρώθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 1931 και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα της εταιρείας Ulen. Μάλιστα, η ίδια η εταιρεία την χαρακτήρισε ως «τη μεγαλύτερη υδραυλική σήραγγα στην Ευρώπη».
 |
| Εργάτες στη σήραγγα Μπογιατίου |
ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ
Τα εγκαίνια του φράγματος και της λίμνης του Μαραθώνα πραγματοποιήθηκαν στις 25 Οκτωβρίου 1929, με μία μεγάλη τελετή και σημαντικούς καλεσμένους.
 |
| Ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, περιχαρής, συνομιλεί με τον Πρόεδρο Δημοκρατίας Παύλο Κουντουριώτη, στα εγκαίνια |
Ανάμεσά τους, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, βουλευτές, γερουσιαστές, καθηγητές του Πολυτεχνείου, ανώτεροι υπάλληλοι του Υπουργείου Συγκοινωνίας και φυσικά το ανώτερο προσωπικό της Ulen και της Ανωνύμου Ελληνικής Εταιρείας Υδάτων.
 |
| Στα εγκαίνια. Μεταξύ των επισήμων, διακρίνονται ο Βενιζέλος και η σύζυγός του Έλενα. |
Η ατμόσφαιρα ήταν θριαμβευτική, καθώς ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο έργο διεθνούς σημασίας. Καθοριστικός και ο ρόλος των Ελλήνων μηχανικών που συμμετείχαν και συγχρόνως απέκτησαν και πολύτιμη τεχνογνωσία για μελλοντικά έργα.
Αν και πλέον κύριοι υδροδότες παραμένουν ο Μόρνος και ο Εύηνος, όμως και σήμερα, λόγω της εγγύτητάς του με την Αθήνα, ο ταμιευτήρας του Μαραθώνα λειτουργεί ως βοηθητική πηγή υδροληψίας σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
ΧΩΡΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ
Η περιοχή του φράγματος είναι σήμερα ένας πνεύμονας πρασίνου της Αττικής. Το θέαμα της λίμνης από ψηλά – καθώς κατηφορίζει ο δρόμος – είναι μαγευτικό. Δεξιά και αριστερά υπάρχουν καταπράσινες ειδυλλιακές εκτάσεις και πάρα πολλοί επισκέπτονται το χώρο για πικ - νικ και περιπάτους.
Η ΕΚΘΕΣΗ
Με αφορμή την ολοκλήρωση των 90 χρόνων (1929 – 2019) από την κατασκευή αυτού του σημαίνοντος τεχνικά έργου για την Ελλάδα του Μεσοπολέμου, η ΕΥΔΑΠ εκθέτει για πρώτη φορά, τεκμήρια του Ιστορικού της Αρχείου:
- Φωτογραφικό υλικό (σε έντυπη και ψηφιακή παρουσίαση).
- Αρχιτεκτονικά Σχέδια και Χάρτες (σε έντυπη και ψηφιακή παρουσίαση).
- Έγγραφα τεκμήρια (Συμβάσεις, επιστολές και άλλα επίσημα έγγραφα, βιβλία).
- Αντικείμενα, όπως εργαλεία χρήσης της κατασκευής και της καθημερινής ζωής του Φράγματος του Μαραθώνα στα τέλη της δεκαετίας 1920.
- Τρισδιάστατη αναπαράσταση της κατασκευής του Φράγματος του Μαραθώνα.
- Κινηματογραφική ταινία μικρού μήκους της εποχής με πλάνα από τις φάσεις του εργοταξίου του Φράγματος του Μαραθώνα. Τα πλάνα είχαν γυριστεί με την τεχνική του βωβού κινηματογράφου, έχουν μονταριστεί ειδικά για το σκοπό της έκθεσης και έχουν επενδυθεί ηχητικά.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 12 Νοεμβρίου 2019 έως 7 Φεβρουαρίου 2020
ΕΙΣΟΔΟΣ: Δωρεάν για όλους.
ΧΩΡΟΣ: Κέντρο Πολιτισμού “Ελληνικός Κόσμος”, Πειραιώς 254, Ταύρος
Πηγές:
https://www.huffingtonpost.gr/entry/90-chronia-fragma-marathona_gr_5dc9c616e4b0fcfb7f6b3753?ncid=other_facebook_eucluwzme5k&utm_campaign=share_facebook&fbclid=IwAR2ZFXUEQDnalKQcZwQKV6vPk0w0EVgwJtm9LCRlBT_TbWAXS9543r
https://www.cnn.gr/news/perivallon/story/121836/h-istoria-toy-fragmatos-kai-tis-limnis-toy-marathona με πληροφορίες από:
Ε. Χεκίμογλου, «Υδάτινη Ιστοριογραφία: Χρονικό της διαχείρισης του νερού στην Αττική» (σ. 181-195), Αθήνα: ΕΥΔΑΠ, 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου