Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

Τα μυστηριώδη "κάλαντα" του Νικηφόρου Λύτρα











     "Ο τυμπανιστής" είναι ο άλλος τίτλος του εμβληματικού έργου (1872) του σπουδαίου ζωγράφου, Νικηφόρου Λύτρα*. Ανήκει στη συλλογή Σερπιέρη και έχει γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων.

Ξεπερνάει την απλή απεικόνιση ενός εθίμου και φαίνεται να στοχεύει σε μια πανανθρώπινη προσέγγιση... Το μαρτυρά η διαφορετική προέλευση των παιδιών, καθώς φέρουν ενδυμασίες από νησιά, ηπειρωτική Ελλάδα κλπ. Τη διαφορετικότητα σηματοδοτεί ιδιαίτερα και η εμφανώς ξεχωριστή φυλετική καταγωγή του τυμπανιστή. Στην άκρη, ένα αρχαίο γλυπτό μοιάζει να παραπέμπει στη συνέχεια του ελληνικού χώρου. 

Ενδιαφέρουσα η ανάλυση της επιμελήτριας της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαριλένας Κασιμάτη:

"Τα ποιητικότατα "Κάλαντα διαφεύγουν με την εσωτερικότητα και την επινόηση του χρόνου στην ελληνικότατη ηθογραφική αυτή σκηνή, από κάθε κοινοτοπία. Τα σύμβολα που εισάγει, χωρίς τυμπανοκρουσίες - το μαρμάρινο θωράκιο της Νίκης που δένει το σανδάλι της, αλλά ειρωνικά σχεδόν, βαλμένο δίπλα σε μια χορταρένια σκούπα, το γυάλινο ποτήρι με το νερό που παραπέμπει στην κάθαρση που έρχεται από τα Ελληνόπουλα, που δεν εμφανίζονται ως γραφικά δείγματα μιας γνωστής τυπολογίας φορεσιών, το ξερό άνυδρο δέντρο που δηλώνει την υφέρπουσα φτώχεια στο πρόσωπο της σκοτεινής μορφής, που μόλις φαίνεται πίσω από το τοίχο"...





                                       *Νικηφόρος Λύτρας      
  
    

     Αποτέλεσμα εικόνας για νικηφορος λυτραςΑποκλήθηκε και "γενάρχης" της νεοελληνικής ζωγραφικής. Θεωρείται ένας από τους πρώτους μεγάλους δασκάλους της ζωγραφικής στην Ελλάδα και από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου. 
Γεννήθηκε το 1832 στον Πύργο της Τήνου, γιος ενός λαϊκού μαρμαρογλύπτη. Σπουδάζει αρχικά στο Σχολείον των Τεχνών, τη μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μετά συνεχίζει τις σπουδές του στην Ακαδημία του Μονάχου με υποτροφία από τη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών, η οποία ήταν το κέντρο της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής ζωής. 


 

Το 1866 επιστρέφει στην Αθήνα, διορίζεται καθηγητής στην έδρα της Ανώτατης Ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου και διδάσκει για 38  χρόνια έως το θάνατό του το 1904.

Μια σπουδαία γενιά ζωγράφων πέρασε από το εργαστήριό του: Πανταζής, Λεμπέσης, Αλταμούρας, Ιακωβίδης, Βώκος, Ροϊλός, Βικάτος,  Αργυρός, πιθανόν και ο Μπουζιάνης. Ο Νικηφόρος Λύτρας ήταν ο πρώτος που παρουσίασε έργα εμπνευσμένα από τη ζωή και τα έθιμα του τόπου, με ιδιαίτερη πιστότητα, ευαισθησία και απλότητα. Επίσης, εξελίχθηκε από νωρίς σε επίσημο προσωπογράφο προσωπικοτήτων της εποχής.

Τα έργα του συγκαταλέγονται στα πιο σημαντικά δείγματα της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα, ενώ εκπροσώπησε την Ελλάδα, μαζί με τους διάσημους συναδέλφους του, σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις, όπως του Παρισιού, της Βιέννης κ. ά.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου