"Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις"... Η ιστορία μιας φράσης

      Είναι η πασίγνωστη φράση του Ουμπέρτο Έκο (Umberto Eco), που όμως ο ίδιος ποτέ δεν εννοούσε τη σημασία, που της δίνουμε εμείς σήμερα! Η φράση άρεσε και έμεινε στη μνήμη, διότι δημιουργεί την εντύπωση, πως το μήνα αυτό ζούμε διαφορετικά και η ζωή μας αποκτά μια μυστήρια τελετουργική ηρεμία και ξενοιασιά... 

Το  Σεπτέμβριο του 1990, ο Έκο έγραψε το περίφημο σημείωμά του στην ιταλική επιθεώρηση "L' Espresso", με τίτλο, «Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Mια κριτική που απευθυνόταν στους δημοσιογράφους και αφορούσε  την ποιότητα της ενημέρωσης. 


                               

                                                Η αφορμή


      Ήταν Αύγουστος του 1990, όταν ο Έκο είχε απομονωθεί σε ένα μικρό νησί στον Ειρηνικό. Τότε είχε ξεσπάσει και ο πόλεμος του Κόλπου. Εκεί δεν υπήρχε ιντερνέτ ή τηλεόραση και η μοναδική του ενημέρωση ήταν ένα τετρασέλιδο εφημεριδάκι για τουρίστες, γραμμένο στα αγγλικά, που περιείχε όποια πληροφορία οι συντάκτες του θεωρούσαν σημαντική. Μεστά, ουσιαστικά. Τότε κατάλαβε, ότι τον Αύγουστο που όλοι πάνε διακοπές, τα media γεμίζουν με ανούσιες ειδήσεις και άχρηστες πληροφορίες. Θα προτιμούσε κάθε μέρα να ενημερώνεται από ένα σύντομο ανάλογο εφημεριδάκι παρά να δέχεται τον ορυμαγδό των πληροφοριών με  ανούσιες ειδήσεις μηδαμινής χρησιμότητας. 
Ο Ουμπέρτο Έκο τόνιζε στο άρθρο του, ότι η ποιότητα, η αξία και η εγκυρότητα της ενημέρωσης για τον αναγνώστη, μπορεί να επιτευχθεί μόνον όταν η δημοσιογραφία αποκοπεί από το λώρο της ματαιοδοξίας της και επικεντρωθεί στις ουσιαστικές ειδήσεις.

Σαν σήμερα, η δολοφονία του Λόρκα

      Τα ξημερώματα της 19ης Αυγούστου του 1936, παραστρατιωτικοί του Φράνκο δολοφόνησαν έναν από τους σπουδαιότερους Ισπανούς ποιητές και δραματουργούς, τον Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα (Federico García Lorca).

Ήταν 38 ετών και η χώρα του βίωνε τις πρώτες μέρες του Εμφυλίου Πολέμου, που κράτησε ως το 1939.  Έθαψαν τη σορό του, μαζί με άλλα τρία άτομα που εκτέλεσαν εκείνη την αυγή, σε ομαδικό τάφο, πιθανόν στην περιοχή της Γρανάδας, που παρά τις, μέχρι και πρόσφατα, προσπάθειες, δε βρέθηκε ποτέ.

Το έργο του έχει κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση, υπήρξε δε, ιδιαίτερα δημοφιλές στην Ελλάδα. " Το Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα", η "Γέρμα" και ο "Ματωμένος Γάμος" έχουν ανέβει επανειλημμένα και στη χώρα μας. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί από τον Ελύτη, τον Γκάτσο, τον Πλωρίτη και έχουν μελοποιηθεί, μεταξύ άλλων, από τον Θεοδωράκη, τον Χατζηδάκι, τον Ξαρχάκο, τον Λεοντή. 


Από την ιστορική παράσταση του "Ματωμένου Γάμου" το 1970 (σε σκηνοθεσία Μινωτή, με μάνα την Κατίνα Παξινού και νύφη την εξαίσια Νίκη Τριανταφυλλίδη), το τραγούδι, "Ήταν καμάρι της αυγής"  σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου και μουσική Μάνου Χατζηδάκι. Εδώ, με τον Λάκη Παππά:

Ήταν καμάρι της αυγής
και καβαλάρης όμορφος.
Τώρα μια χούφτα χιόνι.

Ήταν καμάρι της αυγής
και καβαλάρης όμορφος.
Τώρα μια χούφτα χιόνι.

Γύρισε κάμπους και βουνά
και πανηγύρια πέρασε
στην αγκαλιά των κοριτσιών.

Γύρισε κάμπους και βουνά
και πανηγύρια πέρασε
στην αγκαλιά των κοριτσιών.

Ποιος το 'λπιζε να γίνουνε
τα μούσκλια τα νυχτιάτικα
στεφάνι στα μαλλιά του;

Ποιος το 'λπιζε να γίνουνε
τα μούσκλια τα νυχτιάτικα
στεφάνι στα μαλλιά του;

Έχε γεια Παναγιά...." (παραδοσιακό της Πόλης)

                   

Takis (1925-2019)

       Ο διεθνώς καταξιωμένος γλύπτης Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης) έφυγε από τη ζωή στα 94 του χρόνια. Αυτοδίδακτος, με πολυκύμαντη ζωή, υπήρξε ένας από τους ανανεωτές της γλυπτικής τέχνης.

Ήταν το  έκτο παιδί μιας οικογένειας με εφτά παιδιά, που δοκιμάστηκε σκληρά από τη φτώχεια. Στην Κατοχή, ως ηγετικό στέλεχος της ΕΠΟΝ φυλακίστηκε για τη δράση του. Μεταπολεμικά κινείται μέσα σε καλλιτεχνικές παρέες, που ορίζονται ως οι πρώτοι Υπαρξιστές στην Ελλάδα.  



Το 1952 δημιουργεί το πρώτο του ατελιέ με παιδικούς του φίλους, μεταξύ των οποίων και ο Μίνως Αργυράκης, ενώ στα τέλη του 1953 αναχωρεί για το Παρίσι.  Το 1968 προσκαλείται με υποτροφία ως ερευνητής από το πανεπιστήμιο του ΜΙΤ και φτιάχνει μια σειρά από ηλεκτρομαγνητικά γλυπτά. Το 1974, έχοντας επιστρέψει στο Παρίσι, δημιουργεί τα Ερωτικά του γλυπτά.
Το 1986 έρχεται στην Ελλάδα και ιδρύει το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (KETE) στο Γεροβουνό Αττικής, στην περιοχή της Πάρνηθας, του οποίου τα επίσημα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν το 1993.

Η καλλιτεχνική του έκφραση βασίστηκε κυρίως στη λειτουργική χρήση των φυσικών νόμων και στο συνδυασμό της επιστήμης και της τεχνολογίας με την τέχνη. Το φως, αλλά και η κίνηση σε κάθε της μορφή -μηχανική, ηλεκτρομηχανική, θερμική, μαγνητική, υδροδυναμική - είναι βασικοί πυρήνες του έργου του.

                                      

                             Διεθνής αναγνώριση


      Στη Γαλλία, σπουδαία μουσεία έχουν οργανώσει μεγάλες αναδρομικές εκθέσεις αφιερωμένες στον καλλιτέχνη. Το έργο του εκτίθεται επίσης, στους κήπους της UNESCO στο Παρίσι και στην περιοχή της Défense, όπου η γαλλική κυβέρνηση του παραχώρησε το μεγαλύτερο δημόσιο χώρο που δόθηκε ποτέ στην ιστορία του Παρισιού σε καλλιτέχνη: 3500 τ.μ. για ένα «δάσος» από 49 Φωτεινά Σινιάλα.  
Έχει επίσης συμμετάσχει δύο φορές στη Documenta στο Κάσελ, μια φορά στην Biennale της Βενετίας και το 1985 στην Biennale του Παρισιού όπου τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο.
Το 2001, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδίδει στο ίδρυμα Takis (Κ.Ε.Τ.Ε.)  τιμητική πλακέτα για την προσφορά του καλλιτέχνη. 



 
 Προς τιμήν του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, η Tate Modern στο Λονδίνο διοργάνωσε έκθεση σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Βαρκελώνης, όπου θα μεταφερθεί τον προσεχή Νοέμβριο. Στην Ελλάδα, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης θα τη φιλοξενήσει από τον Μάιο του 2020. Τα έργα του κοσμούν τις μόνιμες συλλογές των σπουδαιότερων μουσείων του κόσμου όπως του George Pompidou στο Παρίσι, του ΜΟΜΑ και το Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης, της De Menil Collection στο Χιούστον, της Tate Modern του Λονδίνου, της Peggy Guggenheim Collection στη Βενετία.



 


Η Γαλλική Δημοκρατία είχε αφιερώσει και γραμματόσημό της στον Τakis, το 1993, κοσμώντας το με την κόκκινη σπείρα του.







                                      


                           Η τελετή αποχαιρετισμού



Το Ίδρυμα Τάκις - ΚΕΤΕ ενημερώνει για την τελετή αποχαιρετισμού στον μεγάλο πρωτοπόρο της τέχνης: 

"Η τελετή αποχαιρετισμού του Takis θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο 2019 στο αγαπημένο του Γεροβουνό, όπου θέλησε να σκορπιστούν οι στάχτες του. Η ακριβής ημερομηνία θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Το Ίδρυμα Τάκις - ΚΕΤΕ και η οικογένεια του Takis επιθυμούν αντί στεφάνων να γίνουν δωρεές στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, το έργο των οποίων ο Takis εκτιμούσε ιδιαίτερα".

 

Πηγές: newsit.gr, dofaq.co/gr/takis, culturenow.gr