Ο Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Κορωπί, ένα σπάνιο στολίδι βυζαντινής τέχνης

 

 

 

       Το ξωκκλήσι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Κορωπί, ένα αριστούργημα της βυζαντινής εκκλησιαστικής τέχνης, είναι χτισμένο στις ανατολικές παρυφές του, κοντά στο δρόμο για το Μαρκόπουλο.

 

 

 

 

 

 

Το μνημείο, είναι ένα μικρό κομψοτέχνημα και στολίδι της περιοχής, πέρα από τη μεγάλη καλλιτεχνική αξία και σημασία του. Πρόκειται για ένα εξαίρετο ναό του 10ου αιώνα, από τους παλαιότερους της Αττικής και ανήκει αρχιτεκτονικά στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού. Ο Αν. Ορλάνδος τοποθετεί την κατασκευή του ανάμεσα στα 950-975 μ.Χ.

 

Οι εξωτερικές διαστάσεις του είναι 11,50x7,50μ. Ο κυρίως ναός είναι τετράγωνος ενώ το κομψό επίμηκες σχήμα της εκκλησίας, οφείλεται στο νάρθηκα, που προστίθεται στον κυρίως ναό.

Η κομψότητά του τονίζεται από τα κλιμακούμενα ύψη, την όλη αρχιτεκτονική σύνθεση των όγκων με τον υψηλό κυλινδρικό τρούλλο και την ποικιλία των επιφανειών της στέγης. 

 

 

 

 

 

 

 

Στο αέτωμα πάνω από την είσοδο οι πιστοί κρεμούν σταφύλια και σύκα της νέας του σοδειάς. Αυτό ακριβώς το έθιμο είναι που αποδεικνύει, πως θα πρέπει να λειτουργείται, τουλάχιστον στη γιορτή, για μια χιλιετία... 

Η εξωτερική του τοιχοποιία αποτελείται από ακανόνιστους λίθους με μικρή χρήση πλίνθων και στοιχείων από προγενέστερα κτίσματα ή τάφους.

 

 

 

 

 

 

Η ίδια χάρη που χαρακτηρίζει το ναό εξωτερικά τον ακολουθεί και στο εσωτερικό του.

Προτάσσεται ο μακρόστενος νάρθηκας, ο οποίος όμως αποτελεί έναν ενιαίο χώρο με τον κυρίως ναό και ιδιαίτερα με το κεντρικό κλίτος, με το οποίο ενώνεται ανάλαφρα με δύο λεπτές μαρμάρινες κολώνες, ασφαλώς παλιότερης εποχής.

 

Έτσι, η όλη διάταξη επικεντρώνει την προσοχή του εισερχόμενου στον επιβλητικό κεντρικό χώρο του ναού και κυρίως στην αγιογράφηση του θαυμάσιου τρούλλου, με τέσσερα μικρά στενά παράθυρα, που αφήνουν πολύ λίγο φως να φτάνει στο κατανυκτικό εσωτερικό του.

 

 

 

 

Οι τοιχογραφίες του ναού αποτελούν ένα σπάνιο δείγμα της βυζαντινής τοιχογραφίας στην Αττική και προκαλούν θαυμασμό τόσο για την καλλιτεχνική ποιότητα, όσο και για τον θεματικό τους πλούτο. Μάλιστα οι μεταγενέστερες αγιογραφίες αποδίδονται στο Γεώργιο Μάρκου.

 

 

 

Ο ναός, προστατεύεται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και ως εκ τούτου παραμένει κλειστός όπως και ο περίβολος. Πανηγυρίζει μόνο στην εορτή της Μεταμορφώσεως του, την 6η Αυγούστου, με Πανηγυρικό Εσπερινό και Λειτουργία. 

 

 

 

 

 

 

Στον περίβολο του ναού υπάρχουν τμήματα αρχαίων κιόνων. Επίσης στη βόρεια πλευρά του, είναι ακόμη ορατά λείψανα από μεταγενέστερο παρεκκλήσιο, ενώ σε μικρή απόσταση νοτιοδυτικά διακρίνονται λείψανα βοηθητικού κτίσματος και είναι πιθανό να υπήρχε στην περιοχή μικρός βυζαντινός οικισμός.

 

 

 

      Ο Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Κορωπί είναι από τους ελάχιστους που σώζονται ακέραιοι και θεωρείται από τους πιο σημαντικούς. Οι ναοί αυτοί, με τις μικρές τους διαστάσεις, τις αρμονικές αναλογίες, την ισορροπία των όγκων, τα ενσωματωμένα στην τοιχοποιία αρχαία και παλαιοχριστιανικά spolia, δένουν απόλυτα με το φυσικό τοπίο και παράλληλα σηματοδοτούν την ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα.

Είναι επίσης σημαντικό, ότι σώζεται στο εσωτερικό τους ζωγραφικός διάκοσμος, που παρέχει πολύτιμες γνώσεις, για την εξέλιξη της τέχνης στην Αττική...

 

 

Πηγές:

- Η μεταμόρφωση του Σωτήρος στο Κορωπί Αττικής – Επιμορφωτικός Σύλλογος Κορωπίου «Ο Αριστοτέλης», Κορωπί 1995, σ. 3-4

-  arxaiologikoktimatologio.gov.gr

- facebook.com/tokoropimou

- Μεσογαία, ιστορία και πολιτισμός των Μεσογείων Αττικής, έκδοση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, "Ελευθέριος Βενιζέλος", Αθήνα, 2001