"Πότε θα κάμει ξαστεριά"

         

                  *

 

 

 

      Το γνωστό ριζίτικο τραγούδι "Πότε θα κάμει ξαστεριά" µε σκοπό και περιεχόµενο επαναστατικό και σε ρυθµό εµβατηρίου, πέρασε τα όρια της Κρήτης και έγινε πανελλήνιο, ως αντιστασιακός ύμνος και σύμβολο του αγώνα κατά της δικτατορίας.

Χιλιοτραγουδήθηκε ιδιαίτερα το 1973, στα γεγονότα της Νομικής και του Πολυτεχνείου και ακουγόταν συνέχεια στον παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου. Πιθανολογείται, πως διαδόθηκε στους αντιστασιακούς φοιτητές από το σύλλογο Κρητών φοιτητών, που είχε πολύ δραστήρια συμμετοχή στον αντιδικτατορικό αγώνα. Ποιος ξεχνά, πως ο αλησμόνητος Νίκος Ξυλούρης το τραγουδούσε και μέσα στο Πολυτεχνείο, στην εξέγερση του Νοέµβρη του 1973....

 

 

Ο Ξυλούρης με τους φοιτητές μέσα στο Πολυτεχνείο υψώνουν το σήμα της νίκης.. Η φωτογραφία έγινε πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής και αφορμή να κυνηγηθεί από το καθεστώς....

 

 

                                                Πανάρχαιο ριζίτικο

 

 

     

Τα ριζίτικα, είναι πανάρχαια τραγούδια της δυτικής Κρήτης, που έχουν τις ρίζες στον Ακριτικό Κύκλο και φθάνουν στο 10ο μ.Χ αιώνα, ίσως και παλαιότερα.

 

Ειδικά το "Πότε θα κάμει ξαστεριά", με τους "σκληρούς" στίχους της μάχης και του πολέμου, εξέφραζε µε τον καλύτερο τρόπο τους αγώνες των Κρητών για ελευθερία και στα χρόνια της Ενετικής κυριαρχίας και στην εποχή της σκλαβιάς από τους Τούρκους. Ακόμη, τους συντρόφευε στο Αρκάδι, στο Θέρισσο και σε όλους τους εθνικούς αγώνες που συμμετείχαν.

 

Ανάλογα με την περίσταση, οι στίχοι κάθε φορά παραλλάσσονταν. Εδώ, όπως τραγουδήθηκε στις φοιτητικές εξεγέρσεις του '73:

 

Πότε θα κάμει ξαστεριά,
πότε θα φλεβαρίσει,
να πάρω το ντουφέκι μου,
την έμορφη πατρόνα,
να κατεβώ στον Ομαλό,
στη στράτα των Μουσούρων,

Να κάμω μάνες δίχως γιους,
γυναίκες δίχως άντρες,
να κάμω και μωρά παιδιά,
να κλαιν’ δίχως μανάδες...

*Νίκος Ξυλούρης και χορωδία