Ημέρα της γυναίκας: Έλενα Βενιζέλου, μια εθνική ευεργέτις

        Έζησε στη σκιά του Μεγάλου Κρητικού, όμως η συνεισφορά της στις ανάγκες του Ελληνικού Κράτους, υπήρξε τεράστια. Η Έλενα Στεφάνοβικ - Σκυλίτση ήταν μια Ελληνίδα της Διασποράς. Γεννήθηκε σε μια από τις πιο πλούσιες οικογένειες της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου, με ρίζες από τη Χίο. Αν και μιλούσε με δυσκολία τα ελληνικά, ήταν πολύγλωσση και καλλιεργημένη.

 

Σε μεγάλη και σε νεαρή ηλικία

 

 

 

Η γνωριμία της με τον Βενιζέλο ξεκίνησε το 1910 και από τα χρόνια αυτά αρχίζει παράλληλα και το έμπρακτο ενδιαφέρον της για την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται στο πλευρό του Βενιζέλου και βοηθά παντοιοτρόπως: Δημοσιογραφεί, συγκεντρώνει υλικό για τις ανάγκες του στρατού, οργανώνει εκδηλώσεις και εκθέσεις. Στέλνει μάλιστα στη Θεσσαλονίκη μέχρι και ολόκληρο κινητό νοσοκομείο, πλήρως εξοπλισμένο, το οποίο όμως, ατυχώς, τορπιλλίστηκε από τις εχθρικές δυνάμεις, κατά τη μεταφορά του!

 

                         

 

                     Ο γάμος με τον Ελευθέριο Βενιζέλο

 

        Έχοντας φύγει από την Ελλάδα μετά την εκλογική ήττα του 1920, ο Βενιζέλος παντρεύεται στις 15 Σεπτεμβρίου 1921 σε ηλικία 57 ετών την 47χρονη Έλενα Σκυλίτση.

 

λλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

         

Σπάνια φωτογραφία από τη σκηνή του γάμου

 

 

Ο γάμος έγινε σε κλειστό κύκλο, στο Highgate του Λονδίνου, στο σπίτι του Sir Arthur και της Lady Crosfield, καθώς η αγγλική αστυνομία απαγόρευσε την τέλεση του γάμου στην εκκλησία, φοβούμενη για τη ζωή του Βενιζέλου. Ένα μήνα μετά, το ζεύγος ταξιδεύει στην Αμερική, όπου μεταξύ των άλλων, του επιφυλάχθηκε μεγάλη υποδοχή, σε πανηγυρικό κλίμα και από την Ομογένεια. 

 

λλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλλ

 

 

 

 

 

 

 

 

Στιγμιότυπο μετά το γάμο

 

 

                                 

                 Η μεγάλη δωρεά του μαιευτηρίου

 

        Η γυναίκα αυτή, που δεν απέκτησε ποτέ δικά της παιδιά, κληροδότησε στις Ελληνίδες ένα υπερσύγχρονο μαιευτήριο για να φέρουν στη ζωή τα δικά τους παιδιά. Το μαιευτήριο, που ονομάστηκε  "Μαρίκα Ηλιάδη" από το όνομα στενής φίλης της  Έλενας η οποία απεβίωσε στον τοκετό, οικοδομήθηκε στα πρότυπα ελβετικού μαιευτηρίου, το οποίο  η ίδια η Έλενα είχε επισκεφθεί το 1924.  Το εγχείρημα ξεκίνησε το 1929, εγκαινιάστηκε το 1933 και γρήγορα απέκτησε τη φήμη του πρώτου στο είδος του, σε όλα τα Βαλκάνια.                                    

  Στον ίδιο χώρο με το μαιευτήριο, κτίστηκε και άλλο κτίριο, για σχολή μαιών με το όνομα της μητέρας της, Βιργινίας Σκυλίτση. Η Έλενα Βενιζέλου δαπάνησε πάνω από 130.000 λίρες για το σκοπό αυτό και επιπλέον με δικές της δαπάνες ανεγέρθηκε στην αυλή του μαιευτηρίου και ο ναός των Αγίων Ελευθερίου και Ελένης. 

 

 

 

 

Ακόμη, ανέλαβε την εφ' όρου ζωής κάλυψη του ετήσιου ελλείμματος του ιδρύματος, ενώ με τη διαθήκη της είχε ήδη προβλέψει τη χορήγηση 60.000 λιρών, οι οποίες θ' αποτελούσαν την πάγια περιουσία του μαζί με άλλες τις 30.000 λίρες που η δωρήτρια είχε κληρονομήσει από τη μητέρα της, Βιργινία Σκυλίτση. 

 

 

 

 

Και όμως, αυτό το λαμπρό νεότευκτο κτίριο έμελλε  να υποστεί απίστευτες καταστροφές κατά τη διάρκεια του κινήματος του 1935 και διέκοψε για ένα μήνα τη λειτουργία του, αφού σφαίρες των αντιβενιζελικών έσπασαν σχεδόν όλα τα τζάμια και καταστράφηκαν οι υδραυλικές εγκαταστάσεις!                                               
 

                                                     Σειρά δωρεών

 

  Η Έλενα Βενιζέλου και μετά τη δωρεά του μαιευτηρίου, συνέχισε τις ευεργεσίες της:

- Στη Χίο ιδρύει το Σκυλίτσειο Νοσοκομείο

- Συμβάλλει στην ανέγερση του Ερυθρού Σταυρού

- Δωρίζει στο ελληνικό δημόσιο, το οίκημα της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο

- Δαπανά μεγάλα ποσά για την περίθαλψη των προσφύγων από τη Μικρά Ασία

       

Πολλές επίσης οι δωρεές στα Χανιά, ιδιαίτερη πατρίδα του συζύγου της:

- το Βενιζέλειο Στάδιο

- το Βενιζέλειο Ωδείο

- τις παιδικές εξοχές Αγίων Αποστόλων

- τη διάνοιξη του δρόμου Θερίσου - Χανίων 

- οικονομική συμβολή προς το Πατριωτικό Ίδρυμα περίθαλψης προσφύγων και το υδραγωγείο Μουρνιών

- Προσφορά υποτροφιών σε Χανιώτες φοιτητές για σπουδές στο εξωτερικό

 

Είναι χαρακτηριστικό, πως εξαιτίας της συνεχούς ροής ποσών για δωρεές και αρωγές στην Ελλάδα, οι λογιστές της, το 1935, με συνεχείς επιστολές, της επεσήμαιναν τον κίνδυνο πτώχευσης..

                              

 

 

Ο τραυματισμός της κατά την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Βενιζέλου

 

       Τον Ιούνιο του 1933, σε ενέδρα θανάτου , όταν το ζεύγος Βενιζέλου είχε αναχωρήσει για την Αθήνα από την Κηφισιά, μετά από επίσκεψη στο σπίτι της Πηνελόπης Δέλτα, τραυματίστηκε και ο Βενιζέλος, αλλά η Έλενα σοβαρότερα, διότι έπεσε επάνω του και τον προστάτευσε. Η απόπειρα δολοφονίας  οργανώθηκε από πολιτικούς αντιπάλους με εκτελεστικά όργανα, τον Διοικητή της Αστυνομίας, Πολυχρονόπουλο και τον λήσταρχο Καραθανάση! Η Έλενα δέχτηκε δύο σφαίρες και μάλιστα η μία δεν κατέστη δυνατό να αφαιρεθεί και παρέμεινε στο σώμα της, με αποτέλεσμα να έχει προβλήματα εφ΄όρου ζωής. 

 

                         Η αναχώρηση από την Ελλάδα και το τέλος

 

       Μετά το κίνημα του '35, ακολούθησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο  στην αυτοεξορία του και έζησε κοντά του μέχρι το θάνατό του, ένα χρόνο αργότερα.

  

Η Έλενα, στην κηδεία του Βενιζέλου, στα Χανιά

 

Η Έλενα Βενιζέλου πέθανε στο Παρίσι σε ένα διαμέρισμα ξενοδοχείου, στις 7 Σεπτεμβρίου του 1957. Παρά τη μεγάλη προσφορά της,  ο θάνατός της "πέρασε στα ψιλά " στον Τύπο της εποχής. 

  

 

 

Πηγές: 

mixanitouxronou.gr, 

fa-elia-miet-errata.blogspot.gr, 

desiris.blogspot.gr, 

Έλενα Βενιζέλου: "Στη σκιά του Βενιζέλου", εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα 2002