Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014

Η Κριμαία των Ελλήνων







       Η Κριμαία, αυτή η χερσόνησος στον Εύξεινο Πόντο, που αποτελεί στις μέρες μας το μήλον της έριδος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της συνδέθηκε με το ελληνικό στοιχείο.

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι την ονόμαζαν "Ταυρική" ή "Ταυρίδα" και Ταύρους τους κατοίκους της. Ήταν τμήμα του Βασιλείου του Βοσπόρου ή Κιμμέριου Βοσπόρου (5ος αι. π. Χ. - 4ος μ.Χ. ), το οποίο ήταν ένα εξελληνισμένο κράτος, με μικτό πληθυσμό, Έλληνες των αποικιών και ντόπιους που υιοθέτησαν την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, εκεί έστειλε η Άρτεμις την Ιφιγένεια για να τη σώσει από τη θυσία στην Αυλίδα και την έκανε ιέρεια στον ναό της. Σχετική και η τραγωδία του Ευριπίδη  "Ι φ ι γ έ ν ε ι α   ε ν   Τ α ύ ρ ο ι ς".  Τον αρχαιοελληνικό όρο  "Ταυρίδα" τον χρησιμοποιούν ακόμα διάφοροι οργανισμοί της Κριμαίας, όπως π.χ. το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ταυρίδας.

Η διείσδυση των Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο συνδέεται κυρίως με τις αποικιστικές προσπάθειες της  Μ ι λ ή τ ο υ, η οποία είχε ιδρύσει στην περιοχή της σημερινής Κριμαίας πολλές πόλεις. Κυριώτερες αποικίες :



Παντικάπαιον:

Θεωρείται η αρχαιότερη ελληνική αποικία των στενών του  Κ ε ρ τ ς.  Υπάρχουν πλούσιες αρχαιολογικές μαρτυρίες για την πόλη, ενώ παραδίδεται ότι οι κάτοικοί της ίδρυσαν δική τους αποικία με την ονομασία Τάναϊς. Παρέμεινε η σημαντικότερη πόλη του Βασιλείου του Βοσπόρου. 

Παντικάπαιον: Το Πρυτανείον

 


Νυμφαίον:

17 περίπου χλμ. νοτιοδυτικά από το Παντικάπαιον και τη σύγχρονη πόλη Κερτς στην ακτή του Κιμμερίου Βοσπόρου. Αποτέλεσε μέλος της Β' Αθηναϊκής Συμμαχίας. Η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως σημαντικά ευρήματα.

Θεοδοσία:

Τα λείψανα του αρχαίου οικισμού βρίσκονται στα δυτικά του ευρωπαϊκού Κιμμερίου Βοσπόρου. 

 
Παντικάπαιον:  Αναθηματικό ανάγλυφο 5ου αι. π.Χ. με τις μορφές Δήμητρας και Περσεφόνης (μουσείο Ερμιτάζ)
 

Κιμμερικόν:

Οι Αρχαίοι Έλληνες την ονόμασαν έτσι από τους Κιμμερίους, έναν αρχαίο λαό που κατοικούσε στην ευρύτερη περιοχή της Σκυθίας. Ο Στράβων αναφέρει, ότι προστάτευε την είσοδο στα στενά του Κιμμερίου Βοσπόρου. 

Χερσόνησος Ταυρική:

Μια από τις σημαντικότερες πόλεις του βόρειου Εύξεινου Πόντου, της οποίας τα ερείπια δεσπόζουν στην είσοδο του λιμανιού της σύγχρονης πόλης της Σεβαστούπολης. Ιδρύθηκε από την   Η ρ ά κ λ ε ι α   τ ο υ   Π ό ν τ ο υ  (αποικίας των Μεγαρέων) και αποτελούσε τη μοναδική δωρική αποικία στην περιοχή. Πολλές οι γραπτές μαρτυρίες και τα αρχαιολογικά ευρήματα.

 

O εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος της Χερσονήσου της Ταυρικής

 

 

Κερκινίτις:

Θεωρείται πιθανότατα ιωνική αποικία και μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Σχεδόν εκλείπουν οι οι γραπτές μαρτυρίες και μόνο από ανασκαφές γνωρίζουμε κάποιες  πτυχές της θρησκευτικής ζωής, τον αστικό σχεδιασμό και την οχύρωσης της πόλης. Τον 1ο αι. π.Χ. μετονομάσθηκε σε  Ε υ π α τ ο ρ ί α,  προς τιμήν του βασιλιά του Πόντου, Μιθριδάτη του Ευπάτορος.

 



                                                 Νεώτερα χρόνια

 

      Το φαινόμενο της μαζικής εγκατάστασης Ελλήνων από κάθε μέρος του ελληνικού κόσμου στη Ρωσική Αυτοκρατορία χαρακτήρισε τον 18ο και 19ο αιώνα. Στην Κριμαία συναντάται ένας ιστορικός πληθυσμός ελληνικής καταγωγής, που όμως υπέστη δραστική μείωση μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού πολέμου, όταν υποχρεώθηκε σε έξοδο με προορισμό την Μαριούπολη στην περιοχή Ντόνετσκ (επίκαιρη σήμερα) της Ουκρανίας. Μετά το 1778 ένα μικρό μέρος θα παλιννοστήσει στην Κριμαία και ο ελληνικός πληθυσμός θα ενισχυθεί με πρόσφυγες από την Ελλάδα λόγω των «Ορλωφικών» (1770) και επίσης τον μικρασιατικό Πόντο, από όπου καταφθάνουν μετανάστες και πρόσφυγες έως και το 1918.

Οι Έλληνες (μαζί με άλλες μειονότητες) ξερριζώθηκαν βίαια από τον Στάλιν το 1944 και εξορίστηκαν στα Ουράλια, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. Άρχισαν να επιστρέφουν το 1980, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1990, έχουμε νέα έξοδο - οικειοθελή αυτή τη φορά - λόγω οικονομικής κρίσης, προς την Ελλάδα. Όμως την τελευταία δεκαετία επιστρέφουν πάλι στην Κριμαία. Στην απογραφή του 2001 οι Έλληνες ήσαν ήδη 3.000. Οι συνοικίες της Συμφερούπολης, Ακρόπολη και Πόντος, έχουν μεγαλώσει και τα ελληνικά ακούγονται όλο και περισσότερο, υπάρχει δε και έδρα ελληνικής φιλολογίας στο Ταυρικό Εθνικό Πανεπιστήμιο. Επίσης, η ελληνίδα Όλγα Κοβιτίδου, δικηγόρος, είναι αντιπρόεδρος της αυτόνομης κυβέρνησης!

Η Ελληνίδα Αντιπρόεδρος με τον Οικουμενικό Πατριάρχη

 

                         Ιστορικές προσωπικότητες από την Ελλάδα στην Κριμαία 

 

      Τον 18ο αι.  Ε υ γ έ ν ι ο ς  Β ο ύ λ γ α ρ η ς και  Ν ι κ η φ ό ρ ο ς    Θ ε ο τ ό κ η ς   πρωτοστάτησαν στην ίδρυση της ελληνικής παροικίας στα προάστεια της Συμφερούπολης. Στην Κριμαία δραστηριοποιήθηκαν εμπορικά οι σπουδαίοι Εθνικοί Ευεργέτες    Α δ ε λ φ ο ί    Ζ ω σ ι μ ά.   

Ιδιαίτερη επίσης η ιστορία του   Λ ά μ π ρ ο υ   Κ α τ σ ώ ν η   στην Κριμαία, ο οποίος μετά τους ηρωικούς αγώνες του κατά των Τούρκων, που υπήρξαν το προοίμιο του '21, εγκαταστάθηκε στη Γιάλτα της Κριμαίας και έκτισε σε ένα μεγάλο κτήμα που του παραχώρησε η Αικατερίνη η Μεγάλη, ανάκτορο που το ωνόμασε Λειβαδιά (από το όνομα της γενέτειράς του) και σ' αυτό υπογράφτηκε η περίφημη   Σ υ μ φ ω ν ί α   τ η ς    Γ ι ά λ τ α ς!  Το ανάκτορο αυτό αργότερα υπήρξε κατοικία των τσάρων, δημεύτηκε κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση για σανατόριο και σήμερα, γνωστό ως Livadia palace, είναι μουσείο...

 

 

Στην πάνω  φωτογραφία το μουσείο livadia palace. Κάτω, φωτογραφία των Τσώρτσιλ, Ρούζβελτ, Στάλιν στο ίδιο κτίριο το 1945, κατά την υπογραφή της περίφημης συμφωνίας της Γιάλτας. 

 

 

               

 

Πηγές: omogeneia.ana-mpa.gr, kars1918.wordpress.com, ΙΜΕ/FHW, commons.wikimedia.org










Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου