Κυριακή 15 Ιουνίου 2025

"Μοιρολόι", από τον Πετρολούκα Χαλκιά






      Πέθανε σε ηλικία 90 ετών ο μεγάλος δεξιοτέχνης του κλαρίνου Πετρολούκας Χαλκιάς. Υπήρξε κορυφαίος εκφραστής της ηπειρώτικης παραδοσιακής μουσικής και αποκλήθηκε «πατριάρχης» του κλαρίνου.

Ο ήχος από το κλαρίνο του Πετρολούκα Χαλκιά ήταν κάτι παραπάνω από τεχνική. Ήταν μια προέκταση της φωνής της Ηπείρου, της σιωπής των βουνών, του καημού της ξενιτιάς, του μοιρολογιού... Παίξιμο δωρικό, με καθαρότητα, δεξιοτεχνία και βαθύ συναισθηματικό φορτίο...


 

Κυριακή 1 Ιουνίου 2025

Οι τζακαράντες της Αθήνας

 

Beautiful violet vibrant jacaranda in bloom. Spring in South Africa. Pretoria.

 

 

      Οι τζακαράντες, αυτά τα ψηλά δέντρα με τα μωβ άνθη που μοιάζουν βγαλμένα από παραμύθι, έχουν ντύσει ξανά το Ζάππειο, τον Εθνικό Κήπο και πολλές γειτονιές της Αθήνας, αλλά και της Αττικής   με το εντυπωσιακό τους χρώμα, παρουσιάζοντας ένα μαγικό θέαμα.. Συχνά τα πεσμένα άνθη στρώνουν ένα υπέροχο μωβ - μπλε χαλί...





Προέρχονται από τη Νότια Αμερική, αλλά έχουν ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα ανθίζουν για μικρό διάστημα, από το Μάιο μέχρι τα μέσα Ιουνίου και μπορούν να ξεπεράσουν σε ύψος τα 15 μέτρα. 

 

                                               Οι τζακαράντες του Σεφέρη

 

      Ο Γιώργος Σεφέρης φαίνεται, πως έκθαμβος πρωταντίκρισε σε πλήρη ανθοφορία τις τζακαράντες τον Οκτώβριο του 1941, στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής. Γράφει στο ημερολόγιό του (Μέρες Δ΄) την Τρίτη, 14 Οκτώβρη 1941: «Η τζακαράντα, το δέντρο με τα μενεξεδένια μάτια, που κρατά καστανιέτες». Και συμπληρώνει δέκα μέρες σχεδόν μετά (Σάββατο, 25 Οκτώβρη):

«Οι τζακαράντες αρχίζουν τώρα να πρασινίζουν. Σε λίγο η μενεξεδένια χάρη τους θα έχει χαθεί. Μοιάζουν σαν τα όμορφα παιδιά που ασκημίζουν μεγαλώνοντας».

Στις 14/11 στέλνει το ποίημα στον Τίμο Μαλάνο στην Αλεξάνδρεια, επισυνάπτοντας και ορισμένες σημειώσεις, όπου αναφέρεται και στις τζακαράντες.

«Jacaranda. Το λεξικό της Οξφόρδης δίνει τη χρονολογία της γέννησης της ονομασίας αυτού του δέντρου το 1753. Είναι ένα δέντρο της τροπικής Αμερικής. Το έχω περιγράψει, γράφοντας τις προάλλες σε κάποιον από τους Αλεξαντρινούς φίλους, του Ξύδη νομίζω, είναι ολάκερο ένα μπουκέτο μενεξές και το χαρούπι του, χωρίς υπερβολή, είναι σαν καστανιέτα. Έχει έναν τέτοιο “αέρα” που νομίζεις πως χορεύει. Τ’ άνθια τους, όταν πέφτουν, στρώνουν ένα χαλί μενεξεδένιο στα πόδια τους. Άμα προσέξει κανείς τις τζακαράντες και τις αγαπήσει, δεν ενδιαφέρεται για τίποτε άλλο»*


  Το μενεξεδένιο χρώμα της κι οι καρποί της που μοιάζουν στις ισπανικές καστανιέτες υποβάλλουν ακαριαία στον ποιητή την αίσθηση της χορευτικής κίνησης. Με αναφορά στις τζακαράντες ξεκινάει το ποίημα ΚERK STR. OOST, PRETORIA, TRANSVAAL και έτσι να χορεύουν τις παρουσιάζει: 

 

                             «Οι τζακαράντες παίζοντας καστανιέτες και χορεύοντας
                               ρίχναν γύρω στα πόδια τους ένα μενεξεδένιο χιόνι
»......



  Eurokinissi

 

 

 *Γ. Σεφέρης & Τ. Μαλάνος, Αλληλογραφία 1935-1963, 1990