Αναμφισβήτητα, ο τομέας που αλλάζει ολοκληρωτικά, λόγω του κορωνοϊού, είναι ο τομέας του τουρισμού. Τέλος στις κατάμεστες παραλίες με τις χιλιάδες ξαπλώστρες τη μία δίπλα στην άλλη, τέλος στους αναρίθμητους επισκέπτες στα τουριστικά αξιοθέατα, στα μουσεία, στους αρχαιολογικούς χώρους, τέλος στα ασφυκτικά γεμάτα καλοκαιρινά μαγαζιά.
Μέχρι σήμερα, υπήρχε η προβληματική αντίληψη, ότι ο τουρισμός είναι η «βαριά βιομηχανία», με αποτέλεσμα το 25% του ΑΕΠ της χώρας να εξαρτάται από τον τουρισμό και μόνον. Πλέον, απαιτείται να αναπτύξουμε και άλλους κλάδους της οικονομίας μας, ώστε οι τουριστικές περιοχές σταδιακά να απαλλαγούν από τον χαρακτήρα «μονοκαλλιέργειας» που έχουν τώρα.
Όλα αυτά δε σημαίνουν βέβαια το τέλος της φιλοξενίας. Το ταξίδι, η αναζήτηση τόπων, η γνωριμία με ανθρώπους και πολιτισμούς είναι μια βαθύτερη ανθρώπινη ανάγκη και θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά το τέλος των περιορισμών λόγω της πανδημίας.
Όμως για την Ελλάδα, που δεν έχει πρωτογενή παραγωγή παρά μόνον τον τουρισμό, είναι τώρα η πιο δύσκολη περίοδος. Μεταξύ 5 και 10% εκτιμά η κυβέρνηση την πτώση του ελληνικού ΑΕΠ φέτος, κατά δε τον Εconomist η πτώση θα είναι μεταξύ 10 και 17%. Όλοι οι διεθνείς εκτιμητές στο ερώτημα «τις πταίει;» απαντούν μονολεκτικά: Ο τουρισμός! Ήδη, το 65% των ξενοδόχων μας (που μας δίνουν το 25-30% του ΑΕΠ), δηλώνουν, ότι κινδυνεύουν από χρεωκοπία....
Αλλά και στο εσωτερικό της χώρας πληθαίνουν οι φωνές που τονίζουν, ότι το τωρινό μας «αναπτυξιακό» μοντέλο είναι αδιέξοδο. Όμως η κυβέρνηση δε δείχνει να το λαμβάνει υπόψιν και προγραμματίζει «βαριά πακέτα» στήριξης του τουρισμού, αντί να δοθούν επιτέλους κίνητρα στους άλλους κλάδους, ώστε να καλύψουν προοπτικά το κενό που αφήνει το ναυάγιο του τουρισμού. Διότι ακριβώς οι τωρινοί μεγάλοι κλονισμοί παρέχουν την ευκαιρία της ανασύνταξης.
Οι τρεις μείζονες κίνδυνοι για τον τουρισμό
Για τον ελληνικό τουρισμό υπάρχουν τουλάχιστον τρεις μείζονες κίνδυνοι, που καθιστούν την άμεση αλλά και την μεσομακροπρόθεσμή του επιβίωσή του, αμφίβολη:
- Ο πρώτος είναι η θυελλώδης οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε. Πυροδοτήθηκε μεν από την πανδημία, ήταν ωστόσο αναμενόμενη και προβλέπεται ότι θα έχει ιστορικές (ίσως και κοσμοϊστορικές) διαστάσεις.
- Ο δεύτερος λόγος είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ένα θερμό επεισόδιο, μια υποκινούμενη μεταναστευτική κρίση, πολλώ δε μάλλον μια άμεση πολεμική εμπλοκή μπορεί να πλήξει βαρύτατα τον ελληνικό τουρισμό . Με το 90% του ΑΕΠ των νήσων του Νότιου Αιγαίου να κρέμεται από τον τουρισμό, αρκεί για την Άγκυρα η δημιουργία μιας έκρυθμης κατάστασης διαρκείας κατά τους θερινούς μήνες ώστε να τραυματίσει καίρια την ελληνική οικονομία αλλά και τις ίδιες στρατιωτικές μας δυνατότητες. Μια τεχνητή ελληνοτουρκική κρίση για τους Τούρκους θα είναι αντιμετωπίσιμη, αφού αυτοί εξαρτώνται σε μικρότερο βαθμό από το τουριστικό συνάλλαγμα.
- Ο τρίτος λόγος είναι η κλιματική αλλαγή, που μετατρέπει ταχύτατα της Ελλάδα σε περιοχή οιονεί ημιτροπική με πολλούς και ενισχυμένους καύσωνες ιδίως την περίοδο της τουριστικής αιχμής. Μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν, ότι οι συνέπειές της θα κοστίσουν στη χώρα πάνω από 700 δισ. ώς το τέλος του αιώνα και θα πλήξουν ιδίως τον τουρισμό.
Επίσης η στάση των ανθρώπων απέναντι στα αεροπορικά ταξίδια μεταβάλλεται και καθώς το οικολογικό κίνημα θέτει στο στόχαστρό του τις αεροπορικές μεταφορές και την τουριστική βιομηχανία, είναι βέβαιο ότι αυτό θα έχει επιπτώσεις και για την Ελλάδα. Έχουμε επιπλέον το μειονέκτημα ότι δε γειτονεύουμε με τις κύριες τουριστικές αγορές μας (Βρετανία, Γερμανία, Σκανδιναβία), άρα δεν μπορούμε να ελπίζουμε στην ανάπτυξη του οδικού ή σιδηροδρομικού τουρισμού...
Με λίγα λόγια, η Ελλάδα αποθέτοντας όλα της τα αβγά σε ένα καλάθι, στο καλάθι του τουρισμού, διακυβεύει πολύ περισσότερα από την ευημερία και την ασφάλειά της. Και ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία, αφού οι πολιτικοί μας άφησαν την ευκαιρία της προηγούμενης κρίσης να περάσει ανεκμετάλλευτη. Η απεξάρτησή μας από τον τουρισμό, ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση της οικονομίας μας και η ανασυγκρότηση της παραγωγικής μας βάσης είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης.
Πηγή : Το πολύ ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στην