12 χρόνια χωρίς τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο

 

      Σαν σήμερα, η αδόκητη απώλεια του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, του ποιητή του κινηματογράφου. Έφυγε από τη ζωή, αδόκητα, στις 24 Ιανουαρίου 2012, σε τροχαίο ατύχημα, στα γυρίσματα της ταινίας "Η άλλη θάλασσα, όπου θα ολοκλήρωνε το ταξίδι στην ιστορία με το βλέμμα προς τη σύγχρονη Ελλάδα, μια χώρα σε κρίση.

Ζωγράφισε  την εικόνα της πατρίδας του, χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς, κόντρα στο ρεύμα, μέσα από την αγωνιώδη προσωπική του ματιά.

Ήταν ο σκηνοθέτης που τόλμησε με την πρώτη του ταινία, την «Αναπαράσταση»,  τα δικά του αργά ποιητικά πλάνα, δίνοντας συγκλονιστικά το πορτρέτο της ελληνικής επαρχίας, σε άσπρο-μαύρο, ντυμένο με ηπειρώτικα μοιρολόγια.

Άλλοτε τον βασανίζει η νοσταλγία του Οδυσσέα -«Ταξίδι στα Κύθηρα», «Το βλέμμα του Οδυσσέα»-  ενός σύγχρονου Οδυσσέα, που,  επιστρέφοντας στην πατρίδα του, βρίσκει έναν τόπο αλλοτριωμένο, έναν τόπο χαμένο για πάντα.  

Άλλοτε ζωντανεύει το μύθο των Ατρειδών -«Ο θίασος»- με τα παιχνίδια της εξουσίας, την προδοσία, την εκδίκηση, ανασταίνοντας, μέσα από το μύθο, την Ελλάδα της Αντίστασης και του Εμφυλίου, με ένα  μοναδικό τρόπο. Ταινία που θεωρείται από τους κριτικούς μια από τις δέκα καλύτερες ταινίες του Παγκόσμιου Κινηματογράφου.

Άλλοτε συνδέει οδυνηρά το παρελθόν με το παρόν του Ελληνισμού -«Μεγαλέξανδρος»-  ακουμπώντας πάνω σε στίχους του Σεφέρη.

Άλλοτε αγγίζει το φόβο του θανάτου -«Μια αιωνιότητα και μια μέρα»- αλλά και τη λύτρωση μέσα από τη μνήμη και τη συνειδητοποίηση της ουσιαστικής ομορφιάς της ζωής.

Άλλοτε ανατέμνει με πίκρα τη μοίρα των οραμάτων, που ξεψυχούν μέσα στο χρόνο, «Η σκόνη του χρόνου».

       Ατέλειωτες εικόνες, ποιητικές, ντυμένες με τη μουσική της Ελένης Καραϊνδρου, μουσική βαθιά ατμοσφαιρική, που έγινε ένα με τις ταινίες του... Ένας κινηματογράφος, που κατάφερε να οδηγήσει το θεατή «ενώπιον ενωπίω» με την ελληνική πραγματικότητα...   

Οι συμβολισμοί του, που δεν ήταν πάντα προσιτοί- αφορούν την ανθρώπινη περιπέτεια, την ατομική και τη συλλογική. Ο ίδιος άλλωστε είπε, «οι ταινίες μου δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια καταγραφή της ανθρώπινης περιπέτειας μέσα στο χρόνο».

Το βλέμμα του πάνω στην ελληνική κοινωνία, είναι βλέμμα αδυσώπητα σκληρό και γι’ αυτό οδυνηρό.

Η Ελλάδα του Αγγελόπουλου είναι μια χώρα που μετά από τα μεγάλα οράματα και τα μεγάλα κινήματα κινείται σε ένα τοπίο στην ομίχλη με τους ήρωες να αναζητούν από κάπου να πιαστούν, να απαλλαγούν από το βάρος της ιστορίας αλλά και να αναμετρηθούν μαζί τους.

 Η Ελλάδα όμως που αγάπησε, είναι αυτή που θα ζει για πάντα στα πέτρινα χωριατόσπιτα της Ηπείρου, στις χιονισμένες πλαγιές του Μπέλλες και του Πάικου, στις σχεδίες της θάλασσας για πρόσφυγες χωρίς πατρίδα, στα μετέωρα βήματα των αγωνιστών που ονειρεύτηκαν και πάλεψαν για έναν καλύτερο κόσμο, στις βάρκες με τις κόκκινες σημαίες που διασχίζουν τα ήρεμα νερά του ταραγμένου κόσμου, στ` αποκεφαλισμένα αγάλματα, που χάνονται αργά στον ορίζοντα άλλων θαλασσών....

 

 

 

 

Λ. β. Μπετόβεν: "Ηρωική Συμφωνία" ("Eroica")

 

 

                  

 

 

     Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν αποκάλεσε την Τρίτη Συμφωνία του, την περίφημη "Ηρωική" ("Eroica'), το αγαπημένο του πνευματικό τέκνο. Η "Ηρωική"  κρίθηκε από τους μεγαλύτερους αρχιμουσικούς του κόσμου, ως η σημαντικότερη συμφωνία όλων των εποχών. Χαρακτηρίζεται από την καινοτομία και το ιδιαίτερο προσωπικό ανατρεπτικό ύφος του μεγάλου μουσουργού, πλήρως εναρμονισμένο με τα ιδεώδη και τα συναισθήματα της εποχής της Γαλλικής Επανάστασης.

Aρχικά ήταν αφιερωμένη στον Ναπολέοντα, ως τον ήρωα του επαναστατικού ρεύματος που σάρωνε την Ευρώπη των δημοκρατικών αξιών της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης. Αλλά όταν ο Ναπολέων ακολούθησε την πεπατημένη και αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας, ο Μπετόβεν διέγραψε με μανία την αφιέρωση και το όνομα του Ναπολέοντα από την παρτιτούρα. Η συμφωνία ονομάστηκε έκτοτε Ηρωική. Όπως δε είπε ο αρχιμουσικός Jonathan Nott, «η Ηρωική δε γράφτηκε για τη δόξα του Θεού. Γράφτηκε για τα ανθρώπινα πλάσματα, για τους αγώνες τους, τις αγωνίες τους και τις επιτυχίες τους». 

 

Τα τέσσερα μέρη του κύκλου σονάτας - συμφωνίας είναι τέσσερις πράξεις ενός ενόργανου δράματος: 

- το πρώτο μέρος σχεδιάζει ένα πανόραμα της ηρωικής μάχης με την πίεση, το δράμα και το νικηφόρο θρίαμβο.

- το δεύτερο μέρος αναπτύσσει την ηρωική ιδέα με τραγικό τρόπο: είναι αφιερωμένο στη μνήμη των πεσόντων ηρώων. Αιώνια δόξα γι αυτούς που αγωνίστηκαν για δικαιοσύνη και δεν επέστρεψαν σπίτι τους.

- το περιεχόμενο του τρίτου μέρους ξεπερνά τη θλίψη.

- το τέταρτο μέρος είναι είναι μια εορταστική αποθέωση. Μια νίκη για τους πραγματικούς ήρωες.

 

      Η 3η συμφωνία του Μπετόβεν έχει πολλά κοινά  με την τέχνη του επαναστατικού κλασικισμού: ιθαγένεια των ιδεών, πάθος μιας ηρωικής πράξης, μνημειακότητα των μορφών. Είναι επική και μιλάει για τη μοίρα ενός ολόκληρου έθνους. Αυτή η  επική εμβέλεια διακρίνει όλα τα μέρη αυτής της συμφωνίας που αποτελεί και θεωρείται μια από τις πιο μνημειώδεις σε ολόκληρη την ιστορία του κλασικού συμφωνισμού. Η μουσική της συμφωνίας μεταφέρει τα ηρωικά, φιλελεύθερα ιδανικά της εποχής, την ίδια την ατμόσφαιρα της επαναστατικής εποχής...

 

 

 

 

Πηγές: ctik.ru, gigafox.ru, mcf.gr