Για τον Μανώλη Γλέζο

Μαχητικός στα 88 του, σε διαδηλώσεις κατά των μνημονίων! 

      Στα 98 του έφυγε από τη ζωή ο Μανώλης Γλέζος. Κομμάτι της νεώτερης περιπετειώδους ιστορίας μας... Συνολικά, καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο και πέρασε 16 χρόνια από τη ζωή του σε φυλακές και εξορίες. 

Η είδηση για το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη, στον κατοχικό τύπο

 

Έγινε παγκόσμιο σύμβολο στον αγώνα κατά του ναζισμού,  για την παράτολμη ενέργεια να κατεβάσει μαζί με τον Λάκη Σάντα το 1941, τη σημαία με τη σβάστικα από την Ακρόπολη, αλλά και για τον αντιφασιστικό αγώνα του κατά την Κατοχή. Μάλιστα, όταν το 1958, τον συνέλαβε η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως αριστερό, για παράνομη πολιτική δραστηριότητα, ξέσπασε στην Ευρώπη μεγάλη κινητοποίηση για την απελευθέρωσή του. Ανάμεσα σε αυτούς που κινητοποιήθηκαν, ο Καμύ, ο Σαρτρ και ο Πικάσο, ο οποίος δημιούργησε και το γνωστό σκίτσο με τον Μανώλη Γλέζο πάνω στον Παρθενώνα να κρατάει τη σημαία με το περιστέρι της ειρήνης. Ο δε Ντε Γκώλ τον χαρακτήρισε τότε, ως «τον πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης»....

Το σκίτσο του Πικάσο

      Ως στέλεχος της Αριστεράς, δε θα διστάσει το 1968 να καταδικάσει την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία.
Ακάματος, με συνεχή πολιτική δραστηριότητα, γεύτηκε φυσικά διώξεις και εξορίες από την χούντα και παρέμεινε ενεργός πολιτικά σε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο μέχρι το τέλος της ζωής του. Ποτέ δεν υπέστειλε τη σημαία της αντίστασης και αν και υπέργηρος βγήκε στους δρόμους το 2010 κατά των μνημονίων και μάλιστα ξυλοκοπήθηκε άγρια από τα ΜΑΤ!

2010: Εναντίον των μνημονίων και κακοποίηση από τα ΜΑΤ...

      Επιβεβαιώνοντας την όλη διαδρομή του ως αντιφασίστα αγωνιστή, μετέβη σχεδόν υποβασταζόμενος(!) και  σε βαθειά γεράματα, τον Σεπτέμβρη του 2018 στα δικαστήρια, προκειμένου να συμπαρασταθεί στη μητέρα του Παύλου Φύσσα...  

Λοιμοί της ιστορίας και της λογοτεχνίας

  Η Πανούκλα (La peste) του Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus)

      

      Αυτό το αλληγορικό βιβλίο του σπουδαίου Γάλλου συγγραφέα έγινε best seller, τελευταίως, στις χώρες τής πανδημίας τού κορονωϊού. Πρόκειται για ένα φανταστικό χρονικό σε μια μικρή πόλη τής Αλγερίας του 1940, όπου ενσκήπτει πανδημία πανούκλας.
 Όπως συμβαίνει και τώρα, οι ήρωές του μοιάζουν να εθελοτυφλούν απέναντι στις πρώτες ενδείξεις μιας πανδημίας. Η πολιτεία επιβάλλει αυστηρά μέτρα, μόνον όταν τα θύματα  αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Οι μετακινήσεις διακόπτονται και η  πόλη βρίσκεται πια σε καραντίνα...
Ο καθένας εκδηλώνει με διαφορετικό τρόπο το φόβο απέναντι στον επικείμενο θάνατο, συνυφαίνοντας έτσι το νήμα του παραλόγου. Απελπισμένοι με επαναστατικό φρόνημα θα προσπαθήσουν να πάνε κόντρα στο νόμο. Ιεροκήρυκες διαλαλούν ότι η θεία τιμωρία πήρε την μορφή της πανδημίας. Αφοσιωμένοι ιδεολόγοι παλεύουν να νικήσουν τον θάνατο...

Γράφει χαρακτηριστικά ο Καμύ στην "Πανούκλα":  

"Οι δυστυχίες, στην πραγματικότητα, είναι μια κοινή υπόθεση, αλλά δύσκολα τις πιστεύει κανείς όταν του πέσουν στο κεφάλι. Υπήρξαν στον κόσμο τόσες πανούκλες όσοι και οι πόλεμοι. Και παρόλα αυτά οι πανούκλες και οι πόλεμοι πάντα βρίσκουν τους ανθρώπους το ίδιο απροετοίμαστους".  

Έντονη μέσα στο έργο η αντίφαση ανάμεσα στην ματαιότητα της ύπαρξης και την συνέχιση της ζωής, όπως εμπεριέχεται και στον επίλογο:"

 … Ο Ριέ αναλογιζόταν πως αυτή η χαρά δεν θα ήταν ποτέ σίγουρη. Γιατί ήξερε αυτό που αγνοούσε το χαρούμενο πλήθος[…] δηλαδή πως ο βάκιλος της πανούκλας δεν πεθαίνει ούτε εξαφανίζεται ποτέ, πως μπορεί να μείνει δεκάδες χρόνια κοιμισμένος μέσα στα έπιπλα και τα ρούχα[…] και πως ίσως θα ερχόταν μια μέρα που για την δυστυχία και την γνώση των ανθρώπων η πανούκλα θα ξυπνούσε τα ποντίκια της και θα τα έστελνε να ψοφήσουν σε μία ευτυχισμένη πόλη".






       Βαρδιάνος στα σπόρκα, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

     Αφορά μια επιδημία χολέρας του 1865 και κεντρική ηρωίδα είναι μια μάνα που καταφέρνει να γίνει φύλακας (βαρδιάνος) σε χολεριασμένα πλοία (σπόρκα), προκειμένου να βρει εκεί τον άρρωστο γιο της. Εντυπωσιάζουν οι ομοιότητες με σημερινές καταστάσεις:

"...ήρχισεν έξαφνα ν᾽ ακούεται χολέρα εις τα μέρη της  Αραπιάς και εις το Μισίρι, χολέρα και εις την Ανατολήν και εις την Σμύρνην και αλλού{...}Είπαν πως πήγε η χολέρα και εις την Πόλιν{...}Μεγάλα δεινά, αφορία, πείνα, αρρώστια, όλα μαζί, ηκούοντο. Και ο φόβος τα έκαμνε μεγαλύτερα...."

 Η επιδημία άλλαζε τη συμπεριφορά των ανθρώπων: 

"Αλλ᾽ υπήρξε τύφλωσις και αθλιότης και συμφορά ανήκουστος. Οι άνθρωποι, όλοι πάσχοντες, εσκληρύνοντο κατ᾽ αλλήλων, εις επίμετρον, και καθίστων την δεινοπάθειαν απείρως μεγαλυτέραν".

Συγκλονιστική η περιγραφή του θανάτου από τον Παπαδιαμάντη:

"..ο άγγελος ο κρατών το μέγα δρέπανον είχεν επιφοιτήσει αυθημερόν εις την αποκλεισμένην νήσον. Το μεσονύκτιον προς βαθύν όρθρον της Τρίτης είχε τανύσει αιφνιδίως τας πτέρυγάς του από των απωτέρων αοράτων κόσμων, και είχε λάβει το κέλευσμα του Άδου και είχε καταπτή από τας πύλας του ουρανού και μετά τινα μόρια στιγμών χρόνου, ασύλληπτα εις την διάνοιαν των θνητών, είχε φθάσει εις την αφανή μικράν γωνίαν, την ταπεινήν και άγνωστον και είχεν ασκήσει το αστόμωτον δρέπανόν του εις την κοπήν της ζωής...". 

Και όπως πάντα, οι οικονομικές συνέπειες και οι κερδοσκοπίες: 

" ..ο μπάρμπ᾽ Αναγνώστης ο καφετζής, ολομόναχος εκοίταζε μελαγχολικός{...} Και ώκτειρε τα μέτρα των καθάρσεων, τα οποία φέρουσ στάσιν εις το εμπόριον{...}το κρέας επωλείτο υπό ελαστικής συνειδήσεως κερδοσκόπων αντί τριών δραχμών κατ᾽ οκάν, ο άρτος αντὶ ογδοήκοντα λεπτών και ο οίνος αντί δραχμής. Όσον διά το νερόν, επειδή το μόνον πηγάδιον το υπάρχον επί της ερημονήσου ταχέως εστείρευσε, κατήντησε να πωληθή προς δύο δραχμάς η στάμνα{...} Η χολέρα δυνατόν να κολλά εις κάθε πράγμα, αλλ᾽ εις τα χρήματα όχι". 




               Ο Θουκυδίδης, για το λοιμό της Αρχαίας Αθήνας

      Ο μεγαλύτερος ιστορικός της Αρχαιότητας περιγράφει με λεπτομέρεια την επιδημία που έπληξε την Αθήνα το 429 π.Χ., εν μέσω του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο λοιμός προκάλεσε το θάνατο μεγάλου ποσοστού των Αθηναίων και μεταξύ αυτών και του επιφανούς πρώτου πολίτη της πόλης, του Περικλή. Και ο ίδιος ο Θουκυδίδης μολύνθηκε, αλλά ιάθηκε και έτσι μπόρεσε να καταγράψει πολύτιμες μαρτυρίες  (η μετάφραση, του Ελευθερίου Βενιζέλου):

Κεφ. 52:
Για τη ραγδαία αύξηση κρουσμάτων και θανάτων:

 "Αλλά την εκ της νόσου ταλαιπωρίαν επηύξησεν η συγκέντρωσις του πληθυσμού της υπαίθρου χώρας εντός της πόλεως. Οι νεωστί ιδίως εισελθόντες υπέφεραν περισσότερον. Διότι δια την έλλειψιν οικιών ηναγκάζοντο να ζουν εντός παραπηγμάτων πνιγηρών ως εκ του θέρους, και οι θάνατοι επήρχοντο εν τω μέσω μεγάλης αταξίας. Νεκροί έκειντο οι μεν επί των δε, και ημιθανείς εκυλίοντο εντός των δρόμων προς όλας τας κρήνας, ως εκ της ασβέστου δίψης, και οι ιεροί περίβολοι, εντός των οποίων είχαν κατασκηνώσει, ήσαν πλήρεις νεκρών, οι οποίοι απέθνησκαν εντός αυτών..." 

Για την εγκατάλειψη θρησκευτικών πεποιθήσεων και συνηθειών:

"Διότι επειδή το κακόν τους κατεβασάνιζεν, οι άνθρωποι, μη γνωρίζοντες ποίον θα είναι το τέλος των, ολιγώρως είχον προς πάντα θείον και ανθρώπινον νόμον. Ως εκ τούτου τα έθιμα, προς τα οποία συνεμορφώνοντο έως τότε, προκειμένου περί ενταφιασμού, κατεπατήθησαν όλα, και καθείς έθαπτε τους νεκρούς του όπως ημπορούσε. Πολλοί μάλιστα, ένεκα ελλείψεως των απαιτουμένων δια την ταφήν υλικών, λόγω του ότι πολλοί εκ της οικογενείας των είχαν ήδη προαποθάνει, προσέφευγαν εις μέσα ταφής βδελυρά. Διότι άλλοι μεν απέθεταν πρώτον τον ιδικόν των νεκρόν επί ξένης πυράς και την ήναπταν, προλαμβάνοντες εκείνους που την είχαν στήσει, άλλοι δε, ενώ νεκρός εκαίετο ήδη, έρριπταν επάνω εκείνον που έφεραν".

Κεφ. 53, για την ανομία και την χειροτέρευση των ηθών ενόψει του επικείμενου τέλους: 

"... Διότι πολλοί, οι οποίοι προηγουμένως απέκρυπταν την επίδοσίν των εις αθεμίτους ηδονάς, παρεδίδοντο ήδη εις αυτάς χωρίς καμμίαν επιφύλαξιν, καθόσον έβλεπαν πόσον αιφνίδια ήτο η μετάπτωσις, αφ' ενός μεν των πλουσίων, οι οποίοι εξαίφνης απέθνησκαν, αφ' ετέρου δε των τέως εντελώς απόρων, οι οποίοι εις μίαν στιγμήν υπεισήρχοντο εις τας περιουσίας εκείνων.  ...Εθεώρουν και την ζωήν και τον πλούτον εξ ίσου εφήμερα. Και κανείς δεν ήτο διατεθειμένος να υποβάλλεται προκαταβολικώς εις ταλαιπωρίας προς επιδίωξιν σκοπού, τον οποίον ενόμιζεν ενάρετον, αφού εθεώρει αμφίβολον, αν θα επιζήση{...} Αλλά φόβος των θεών ή νόμος των ανθρώπων κανείς δεν τους συνεκράτει, αφ' ενός μεν διότι βλέποντες ότι όλοι εξ ίσου απέθνησκαν, έκριναν ότι καμμία δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ ευσεβείας και ασεβείας, εξ άλλου δε, επειδή κανείς δεν επίστευεν ότι θα επιζήση, δια να δώση λόγον των εγκλημάτων του και τιμωρηθή δι' αυτά...".
  




Πηγές: 
papadiamantis.net, mikrosapoplous.gr, nostimonimar.gr, culturenow.gr,