Ραφήνα: Μαρίκες, μια ιδιαίτερη παραλία

 

 

 

 

  Η πρώτη παραλία που συναντάμε, καθώς αφήνουμε την Αρτέμιδα και μπαίνουμε στην περιφέρεια της Ραφήνας, είναι η παραλία του οικισμού "Νηρέας". Αποκαλείται με το περίεργο όνομα "Μαρίκες", που το οφείλει στις ιδιοκτήτριες παλαιάς κατοικίας, κτισμένης στην άκρη της παραλίας.

 

Μια παραλία, που φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού από κατοίκους και τοπικούς φορείς, οι οποίοι αντιδρούν δυναμικά, σε κάθε παρέμβαση που αλλοιώνει το περιβάλλον.

 

 

 

 

 

 

                              Το σπίτι της Μαρίκας Χίλμπερτ

 

 

     Οι αδελφές Μαρίκα και Κατίνα Χίλμπερτ, αυστριακής καταγωγής, ήρθαν στην περιοχή στη δεκαετία του 1920 μαζί με τον αδελφό τους Αθανάσιο και αγόρασαν μια μεγάλη παραθαλάσσια έκταση.  Εκεί  έκτισαν το σπίτι, το οποίο υπάρχει ακόμη, εδώ και έναν αιώνα περίπου, ως ζωντανό μνημείο της περιοχής.

 

 

Το σπίτι που κατοικούσαν Μαρίκα και Κατίνα Χίλμπερτ, όπως είναι σήμερα...

 

....και άλλοτε...

 

 

 

Οι Μαρίκες, εκτός από κολυμβητική αμμώδης παραλία, είναι παράλληλα και ένα παράκτιο οικοσύστημα που χαρακτηρίζεται από την παρουσία αμμοθινών. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από την ιδιαίτερη φύση του κόλπου. 

 

 

 

 

 

 

 

Στη μία πλευρά οι λοφίσκοι με τη χαμηλή βλάστηση, που θυμίζουν Κυκλάδες. Υπάρχει ποικιλία θάμνων, όπως άρκευθοι, σχίνα, αγριόκεδροι, ασπάλαθοι, παράκτια φρύγανα, αγριοβιολέτες. Η άλλη πλευρά είναι πυκνό δάσος, που παρεμβάλλεται ανάμεσα στην ακτή και την αστικοποιημένη περιοχή.

 

 

 

                          Μνήμες Κατοχής. Τα πολυβολεία 

 

 

            

Τα ιταλικά πολυβολεία της Κατοχής

     Οι Ιταλοί το καλοκαίρι του 1941 επιτάσσουν το σπίτι της Μαρίκας και της Κατίνας Χίλμπερτ, ναρκοθετούν την παραλία Μαρίκες και κτίζουν εκεί πολυβολεία (όπως και σε άλλα σημεία της Ραφήνας), με σκοπό να εμποδίσουν την αναμενόμενη απόβαση των συμμάχων. Τα στήνουν στις δύο άκρες της μεγάλης παραλίας, κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο του Ασκηταριού και δίπλα στο σπίτι των δύο αδελφών. Ένα υπόγειο τούνελ συνδέει όλα τα παραπάνω με το Οχυρό της Ραφήνας, στο λόφο της Παναγίτσας.

 
Τον Οκτώβριο του 1944, οι Γερμανοί εγκαταλείπουν τη Ραφήνα και τα έργα των κατακτητών παραδίδονται σιγά-σιγά στη λήθη του χρόνου. Τα πολυβολεία στις Μαρίκες στέκονται ακόμα στη θέση τους και για χάρη της ιστορίας του τόπου, γίνεται προσπάθεια να διατηρηθούν και να γλιτώσουν από τη διάβρωση..

 

 

 

Υπόγειος διάδρομος ενώνει τα δύο πολυβολεία

 

 

                            Ο αρχαιολογικός χώρος του Ασκηταριού

 

 

      Δυτικά από την παραλία Μαρίκες, πάνω από τη θάλασσα,  βρίσκεται το ύψωμα του Ασκηταριού. Είναι σημαντικός Πρωτοελλαδικός Οικισμός των χρόνων 3000-2800 π. Χ. και ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του ελλαδικού πολιτισμού. Ανακαλύφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950, από τον καθηγητή Δημήτριο Θεοχάρη, έναν από τους «πατέρες» της προϊστορικής αρχαιολογίας στην Ελλάδα. 

 

 

 

Οι λιθοδομές του αρχαίου οικισμού

 

 

Στη δεξιά πλευρά του, υπάρχει στο βράχο μεγάλο κοίλωμα (σπηλιά), το οποίο κάποιος μοναχός της Μονής Πεντέλης, το είχε μετατρέψει σε ασκητήριο, ασκηταριό και από κει η ονομασία του.

Όπως αναφέρει στο βιβλίο της η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Μαρία Παντελίδου - Γκόφα, μετά τα πρώτα χρόνια της εποχής του χαλκού, στην πρωτοελλαδική περίοδο, οι κάτοικοι της Αττικής αυξήθηκαν, έχτισαν νέους οικισμούς και στράφηκαν κυρίως προς τη θάλασσα:

 «Οι άνθρωποι καταλαμβάνουν τώρα όχι μόνο την ακτή αλλά και τα άκρα. Έτσι, εξηγείται η δημιουργία του Ασκηταρίου που είναι σε ύψωμα λίγα μέτρα μακριά από τη θάλασσα». 

 

 

 

Τμήμα της οχύρωσης της αρχαίας ακρόπολης

 

Σύμφωνα με τον Θεοχάρη, ο οικισμός κάλυπτε έκταση 5 στρεμμάτων περίπου. Είχε χτιστεί σε φυσική οχυρωματική θέση, εντοπίστηκαν δε, ίχνη από έντεκα οικίες. Όλα τα σπίτια ήταν μικρά και οι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν λίθους για την κατασκευή της βάσης των σπιτιών, ενώ ψηλότερα έβαζαν πλίνθους. Στο κέντρο του σπιτιού έχτιζαν μια εστία, η οποία χρησιμοποιούνταν ως κουζίνα για να ψήνουν το φαγητό τους, αλλά και για να θερμαίνουν το χώρο τον χειμώνα. Υπήρχε προθάλαμος και πλακόστρωτη αυλή.

 

 

Ραμφόστομες φιάλες από το Ασκηταριό (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)

 

 

Τη σημαντικότητα της ανακάλυψης του οικισμού είχε τονίσει και ο καθηγητής Θεοχάρης σε κείμενό του το 1956, με τίτλο, «Ασκηταριό: Πρωτοελλαδική Ακρόπολις παρά την Ραφήνα». Συγκεκριμένα, ανέφερε:

 «Η ακρόπολις του Ασκηταριού, η μόνη ανασκαφείσα εν τη Στερεά, παρέχει σαφή εικόνα της μορφής, την οποία θα έχει κοντά στους πρώιμους εκείνους χρόνους και αυτή η Ακρόπολις των Αθηνών- τον τύπον δηλ. ενός αττικού ωχυρωμένου πολίσματος της αρχαιότερας περιόδου της Χαλκοκρατίας. Ότι το πόλισμα τούτο, μετά του γείτονος συνοικισμού της παραλίας της Ραφήνας αποτέλεσε τον πυρήνα του δήμου Ραφήνας των ιστορικών χρόνων, θεωρώ αναμφισβήτητον»....

 

 

 

αριό φανερώνει πολλά για τους οικισμούς της εποχής. Είχε χτιστεί σε φυσική οχυρωματική θέση. Ο καθηγητής Δημήτριος Θεοχάρης εντόπισε τα ίχνη από έντεκα οικίες. Όλα τα σπίτια ήταν μικρά. Οι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν λίθους για την κατασκευή της βάσης των σπιτιών, ενώ ψηλότερα έβαζαν πλίνθους. Στο κέντρο του σπιτιού έχτιζαν μια εστία, η οποία χρησιμοποιούνταν ως κουζίνα για να ψήνουν το φαγητό τους, αλλά και για να θερμαίνουν τον χώρο τον χειμώνα. Υπήρχε προθάλαμος και πλακόστρωτη αυλή. Ο οικισμός κάλυπτε μια έκταση περίπου 5 στρεμμάτων. Η κορυφή ήταν επίπεδη και είχε τριγωνικό σχήμα. Οι δυο πλευρές «έβλεπαν» την παραλία, ενώ η τρίτη πλευρά συνδεόταν με την στεριά με έναν στενό «λαιμό», στον οποίο αργότερα κατασκεύασαν οχυρωματικό τοίχος για να τον προστατέψουν από πιθανές επιθέσεις. Τη σημαντικότητα της ανακάλυψης του οικισμού είχε τονίσει και ο καθηγητής Θεοχάρης σε κείμενό του το 1956 με τίτλο «Ασκηταριό: Πρωτοελλαδική Ακρόπολις παρά την Ραφήνα». Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Η ακρόπολις του Ασκηταριού, η μόνη ανασκαφείσα εν τη Στερεά, παρέχει σαφή εικόνα της μορφής, την οποία θα έχει κοντά στους πρώιμους εκείνους χρόνους και αυτή η Ακρόπολις των Αθηνών- τον τύπον δηλ. ενός αττικού ωχυρωμένου πολίσματος της αρχαιότερας περιόδου της Χαλκοκρατίας. Ότι το πόλισμα τούτο, μετά του γείτονος συνοικισμού της παραλίας της Ραφήνας αποτέλεσε τον πυρήνα του δήμου Ραφήνας των ιστορικών χρόνων, θεωρώ αναμφισβήτητον»....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-xechasmenos-proistorikos-oikismos-tis-rafinas-poy-chronologeitai-apo-tin-epochi-toy-chalkoy-ta-spitia-eichan-sto-kentro-estia-gia-mageiriki-kai-thermansi-drone/

Η θέα από τον αρχαιολογικό χώρο κόβει την ανάσα...

 

 

Φωτογραφίες από:

attikanet blogspot, rpguide.gr, antonislazaris68.wordpress.com, aht.ελblog-post, triglianoi.gr